[ Tóm Tắt & Review Sách] “ Cho Tôi Xin Một Vé Đi Tuổi Thơ”: Hành Trình Quay Ngược Thời Gian Về Tuổi Thơ

Người lớn thường hay nói rằng: "Tuổi thơ là nơi cất giữ những hồi ức tháng năm tươi đẹp của mọi thế hệ." Đó là những khoảnh khắc ngây thơ, hồn nhiên mà chúng ta chỉ có thể trải qua một lần trong đời, nhưng dư âm của chúng lại vang vọng mãi về sau. Tuổi thơ giống như một viên ngọc quý, được giấu kín trong góc sâu của ký ức, nơi mà mỗi khi nhắc đến, lòng ta lại rộn ràng những cảm xúc thân thương khó tả.

Vậy điều gì làm nên sự quý giá của tuổi thơ? Phải chăng đó là cảm giác tự do, hồn nhiên mà khi lớn lên, dù muốn hay không, chúng ta đều đánh mất? Hay là vì những ký ức ấy đã in sâu vào tim, trở thành chiếc vé đặc biệt đưa ta trở lại một phần của chính mình—một phần trong sáng và trọn vẹn nhất? Vậy hãy đi đến khám phá cuốn sách Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh.

I. Giới thiệu chung: 

1. Giới thiệu tác giả: 

Nguyễn Nhật Ánh là một trong những nhà văn nổi tiếng và được yêu thích nhất của nền văn học Việt Nam hiện đại, đặc biệt với dòng văn học thiếu nhi và thanh thiếu niên. Sinh năm 1955 tại Quảng Nam, Nguyễn Nhật Ánh khởi nghiệp văn chương từ khi còn trẻ và nhanh chóng gây dựng được tên tuổi qua các tác phẩm gần gũi, giàu cảm xúc, viết về tuổi thơ, tình bạn, và những ký ức tươi đẹp của cuộc sống.

Các tác phẩm của ông luôn mang một nét đặc trưng riêng: giản dị, trong sáng và đầy nhân văn, nhưng cũng không kém phần sâu lắng với những bài học ý nghĩa về cuộc sống. Ông không chỉ viết cho thiếu nhi mà còn tạo ra những tác phẩm mà người lớn có thể đọc để tìm lại sự hồn nhiên, ngây thơ đã mất.

Những tác phẩm nổi bật của Nguyễn Nhật Ánh như "Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ", "Kính vạn hoa", "Mắt biếc", "Cô gái đến từ hôm qua", và "Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh" đều để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng nhiều thế hệ độc giả Việt Nam. Với lối viết mộc mạc, pha chút hài hước nhưng đầy triết lý, Nguyễn Nhật Ánh đã thành công trong việc chạm đến trái tim người đọc, khiến họ sống lại những ngày tháng tuổi thơ và suy ngẫm về cuộc sống hiện tại.

Không chỉ là nhà văn, Nguyễn Nhật Ánh còn được biết đến như một người thầy, một nhà giáo, và một nhà thơ. Sự nghiệp của ông đã tạo ra một kho tàng văn học đồ sộ, mang lại niềm vui, cảm hứng và cả sự suy tư sâu sắc cho hàng triệu độc giả, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên thế giới.

2. Giới thiệu cuốn sách Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ:

Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ của Nguyễn Nhật Ánh là một tác phẩm đầy hoài niệm, mở ra cánh cửa đưa người đọc trở về những ngày tháng tuổi thơ hồn nhiên và trong trẻo. Cuốn sách như một chuyến tàu đặc biệt, đưa ta quay lại thời thơ bé qua lăng kính của tám nhân vật nhỏ: cu Mùi, Hải cò, Tí sún, Tủn và những người bạn. Từng trang sách đan xen giữa tiếng cười giòn tan và chút man mác buồn, khơi dậy trong lòng độc giả những ký ức tưởng chừng đã lãng quên.

Cuốn sách gồm 12 chương: 

Chương 1: Tóm lại là đã hết một ngày

 Chương 2: Bố mẹ tuyệt vời

 Chương 3: Ðặt tên cho thế giới

 Chương 4: Buồn ơi là sầu

 Chương 5: Khi người ta lớn

 Chương 6: Tôi là thằng cu Mùi

 Chương 7: Tôi ngoan trong bao lâu

 Chương 8: Chúng tôi trở thành lũ giết người như thế nào?

 Chương 9: Ai có biết bây giờ là mấy giờ rồi không?

 Chương 10: Và tôi đã chìm

 Chương 11: Trang trại chó hoang

 Chương 12: Cuối cùng là chuyến tàu không có người soát vé

II. Tóm Tắt Cuốn Sách

1) Những hồi ức đáng yêu và sâu sắc của tuổi thơ: 

"Năm đó tôi tám tuổi" - câu đầu tiên đã đưa người đọc vào thế giới nội tâm của một đứa trẻ, với những quan sát tưởng chừng đơn giản nhưng lại gợi lên những suy tư sâu sắc về cuộc sống. Tác giả kể về những ngày tháng tuổi thơ nhàm chán và lặp đi lặp lại, khi cậu bé tám tuổi thấy rằng cuộc đời chẳng còn gì thú vị để mong đợi. Đó là cảm giác chán nản khi mọi thứ – từ ánh nắng ban ngày đến màn đêm buông xuống – đều không thay đổi, và những hoạt động hàng ngày cứ trôi qua trong vòng lặp tẻ nhạt.

“ Nhưng tám tuổi có cái buồn chán của tuổi lên tám.

Ðó là cái ngày không hiểu sao tôi lại có ý nghĩ rằng cuộc sống không có gì để mà chờ đợi nữa.

Rất nhiều năm về sau, tôi được biết các triết gia và các nhà thần học vẫn đang loay hoay đi tìm ý nghĩa của cuộc sống và tới Tết Ma Rốc họ cũng chưa chắc đã tìm ra.

Nhưng năm tôi tám tuổi, tôi đã thấy cuộc sống chả có gì mới mẻ để khám phá.

Vẫn ánh mặt trời đó chiếu rọi mỗi ngày. Vẫn bức màn đen đó buông xuống mỗi đêm. Trên mái nhà và trên các cành lá sau vườn, gió vẫn than thở giọng của gió. Chim vẫn hót giọng của chim. Dế ri ri giọng dế, gà quang quác giọng gà. Nói tóm lại, cuộc sống thật là cũ kỹ.

Cuộc sống của tôi còn cũ kỹ hơn nữa. Mỗi đêm, trước khi đi ngủ, tôi đã biết tỏng ngày mai những sự kiện gì sẽ diễn ra trong cuộc đời tôi.”

Điểm nổi bật của câu chuyện là cách tác giả dẫn dắt người đọc qua những chi tiết gần gũi: từ buổi sáng vật vã thức dậy, ăn sáng miễn cưỡng với món ăn “bổ dưỡng” mà cậu không thích, cho đến những trò nghịch ngợm trên lớp và sự “tự do” hiếm hoi trong giờ ra chơi. Hơn thế, người đọc còn bắt gặp những mẩu triết lý dí dỏm được lồng ghép một cách tự nhiên. Chẳng hạn, mối băn khoăn về sức khỏe, tình yêu và tiền bạc của người lớn hay chuyện cha mẹ luôn khuyên bảo con cái bằng những điều họ cũng không làm được thời còn nhỏ.

“ Còn tôi, lúc tám tuổi, tôi chỉ nhớ là tôi không thích ăn những món bổ dưỡng. Nhưng tất nhiên là tôi vẫn buộc phải ăn, dù là ăn trong miễn cưỡng và lười nhác, và đó là lý do mẹ tôi luôn than thở về tôi.

Ăn xong phần ăn buổi sáng (chả sung sướng gì), tôi vội vàng truy lùng sách vở để nhét vào cặp, nhặt trên đầu tivi một quyển, trên đầu tủ lạnh một quyển khác và moi từ dưới đống chăn gối một quyển khác nữa, dĩ nhiên bao giờ cũng thiếu một món gì đó, rồi ba chân bốn cẳng chạy vù ra khỏi nhà.

Trường gần nhà nên tôi đi bộ, nhưng thực tế thì tôi chưa bao giờ được thưởng thức thú đi bộ tới trường. Tôi toàn phải chạy. Vì tôi luôn luôn dậy trễ, luôn luôn làm vệ sinh trễ, luôn luôn ăn sáng trễ và mất rất nhiều thì giờ để thu gom tập vở cho một buổi học. Về chuyện này, ba tôi bảo: “Con à, hồi bằng tuổi con, bao giờ ba cũng xếp gọn gàng tập vở vào cặp trước khi đi ngủ, như vậy sáng hôm sau chỉ việc ôm cặp ra khỏi nhà!”.

Nhưng hồi ba tôi bằng tuổi tôi thì tôi đâu có mặt trên cõi đời để kiểm tra những gì ông nói, bởi khi tôi bằng tuổi ba tôi bây giờ chắc chắn tôi cũng sẽ lặp lại với con tôi những điều ông nói với tôi – chuyện xếp tập vở trước khi đi ngủ và hàng đống những chuyện khác nữa, những chuyện mà tôi không hề làm.

Chà, với những chuyện như thế này, bạn đừng bao giờ đòi hỏi phải chứng minh. Ðôi khi vì một lý do nào đó mà chúng ta buộc phải bịa chuyện.”

Những khoảnh khắc đời thường trong câu chuyện thực ra là ẩn dụ cho cách mỗi người lớn lên và đối diện với cuộc sống. Đối với một đứa trẻ, giấc ngủ trưa bị ép buộc chẳng có ý nghĩa gì, nhưng khi lớn lên, nó lại trở thành thứ xa xỉ. Cách kể chuyện mang đậm phong cách hoài niệm pha chút hài hước khiến người đọc cảm thấy như đang được nghe một người bạn kể lại câu chuyện đời mình. Dưới lớp vỏ hài hước ấy là những triết lý về sự lặp lại và vô nghĩa của cuộc sống, điều mà ngay cả các nhà triết học cũng chưa chắc đã giải thích được.

2) Sự thắc mắc kì lạ của trẻ thơ: 

Trong chương này, nhóm bạn nhỏ gồm cu Mùi, Hải cò, con Tủn và con Tí sún cảm thấy cuộc sống xung quanh quá cứng nhắc, bị ràng buộc bởi những quy chuẩn đã được áp đặt từ trước. Họ bày tỏ sự bất mãn với những thứ quen thuộc như bản cửu chương hay những điều được xem là chân lý không thể thay đổi. Nhóm bạn mong muốn phá bỏ sự khuôn mẫu này bằng cách tìm ra lối đi riêng, bắt đầu từ việc đặt tên mới cho mọi sự vật xung quanh.

“ Rốt cuộc, sau những thương tích tâm hồn lẫn thể xác, chúng tôi buộc phải chấp nhận không nên nghĩ khác bản cửu chương in ở đằng sau mỗi cuốn tập. Nếu muốn thay đổi chúng tôi đành phải chờ đến lúc thành tài, tức là lúc đã trở thành những nhà toán học nổi tiếng thế giới, lúc đó chúng tôi sẽ soạn một bản cửu chương theo ý mình.

Trong khi chờ đợi (ôi, lâu quá!), tôi, Hải cò, con Tủn và con Tí sún buộc phải đồng ý trong đớn đau rằng 2 lần 4 là 8, cũng như 3 lần 5 là 15.

Với thái độ đầu hàng nhục nhã đó, chúng tôi nhanh chóng trở lại là những đứa con ngoan trong mắt ba mẹ, nghĩa là coi chuyện giữ gìn tập vở là thiêng liêng như giữ gìn con ngươi của mắt mình, cũng như buộc phải thừa nhận rằng một đứa trẻ siêng học dứt khoát không phải là một đứa trẻ hư hỏng.

Cuộc sống lại quay lại đường ray cũ kỹ của nó và đời tôi lại có nguy cơ mòn mỏi theo nhịp sống đơn điệu kể từ khi tôi được sinh ra.”

Cu Mùi khởi xướng ý tưởng kỳ lạ: thay vì gọi các vật dụng bằng tên quen thuộc, họ sẽ đặt cho chúng những cái tên khác biệt và tùy hứng. Điều này phản ánh khao khát của nhóm bạn muốn tự do sáng tạo, thoát khỏi khuôn mẫu và những điều được người lớn cho là đúng đắn.

“ Này, tụi mày! – Nhà cách mạng tập hợp đám tàn binh của mình lại – Kể từ hôm nay, tụi mình không gọi con gà là con gà, con chim là con chim, cuốn tập là cuốn tập, cây viết là cây viết nữa…”

Qua cuộc trò chuyện, họ đặt ra nhiều câu hỏi “tại sao” về quy tắc và chuẩn mực trong xã hội. Những câu hỏi này không chỉ thể hiện sự tò mò của trẻ nhỏ mà còn khơi gợi suy nghĩ sâu sắc hơn về việc ai có quyền định nghĩa hay quyết định điều gì là đúng hay sai trong thế giới này.

3) Cuối cùng là chuyến tàu không có người soát vé…

Chương cuối cùng của cuốn sách với tựa đề "Cuối cùng là chuyến tàu không có người soát vé" mở ra một không gian phản chiếu về tuổi thơ và cuộc sống trưởng thành, trong đó việc trở về với ký ức là một chủ đề trung tâm. Qua những trang viết, tác giả đã khéo léo dẫn dắt người đọc vào hành trình khám phá tâm tư của một chú bé tám tuổi đang dần trưởng thành, đồng thời chất chứa nỗi buồn về sự ra đi của những chú chó hoang, biểu tượng cho sự trong sáng, ngây thơ của tuổi thơ.

Tấm vé trở về tuổi thơ

Cuốn sách chính là tấm vé đưa người đọc trở về với những ký ức tuổi thơ. Mỗi trang sách là một cửa ngõ mở ra những kỷ niệm, những cuộc phiêu lưu đầy màu sắc mà chỉ có ở thời thơ ấu. Những khoảnh khắc vui vẻ, ngây ngô bên bạn bè, gia đình và thú cưng được khắc họa rõ nét, khiến người đọc không khỏi bồi hồi và nuối tiếc về những gì đã qua. Điều này không chỉ thể hiện rằng mọi người đều có thể quay về với tuổi thơ của mình, mà còn nhấn mạnh rằng việc khám phá lại những ký ức đẹp đẽ này là một hành trình rất giá trị và cần thiết.

“ Ờ tám tuổi, vẫn là trong trẻo lắm, vẫn khát khao cuộc sống cho dù lúc tám tuổi có thể bạn rầu rầu nói: “Một ngày, tôi chợt nhận thấy cuộc sống thật là buồn chán và tẻ nhạt”. Câu nói yếm thế đó của một đứa trẻ có thể bắt đầu cho một cuốn sách vui nhộn. Nhưng bây giờ, đã lớn, nếu một ngày bạn cảm thấy sự bế tắc của cuộc sống gieo vào đầu bạn ý nghĩ ảm đạm đó thì rất có thể đó là khởi đầu cho một câu chuyện tệ hại và chân trời có khả năng khép lại trước mắt bạn.”

Chuyến tàu không có người soát vé

Tựa đề của chương không chỉ đơn thuần là hình ảnh của một chuyến tàu không có người soát vé, mà còn mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Đầu tiên, nó thể hiện rằng việc trở về tuổi thơ là một quyền tự nhiên mà mọi người đều có thể tận hưởng mà không bị giới hạn hay kiểm soát. Trên hành trình này, không ai có thể đánh giá hay soi xét bạn, vì đó là hành trình riêng tư của mỗi người, nơi mà những kỷ niệm quý giá không bị phán xét hay làm phiền.

Thứ hai, sự vắng mặt của người soát vé cũng gợi ý rằng thực tế không tồn tại chuyến tàu nào quay trở lại tuổi thơ. Tất cả những gì chúng ta trải nghiệm trên chuyến tàu ấy đều là sản phẩm tưởng tượng của mỗi người lớn chúng ta, những ký ức đẹp đẽ đó được tái hiện qua ngòi bút của tác giả. Điều này gợi lên một nỗi buồn sâu sắc, khi chúng ta nhận ra rằng thời gian không thể quay lại, và tuổi thơ chỉ có thể sống lại qua ký ức và sự sáng tạo.

“ Bạn có thể trở về thăm lại thời thơ ấu của mình bất cứ lúc nào, hay nói khác đi lúc mà bạn nhận ra rằng thỉnh thoảng tắm mình trong dòng sông trong trẻo của tuổi thơ sẽ giúp bạn gột rửa những bụi bặm của thế giới người lớn một cách diệu kỳ.”

Tìm lại sự hồn nhiên

Tác giả cũng nhấn mạnh rằng để sống tốt hơn, đôi khi chúng ta cần học cách trở về với sự hồn nhiên của trẻ con trước khi trở thành người lớn. Điều này không chỉ giúp chúng ta tìm lại niềm vui và sự trong sáng đã mất, mà còn tạo ra những bài học quý giá về cách nhìn nhận cuộc sống. Sự hồn nhiên trong tâm hồn trẻ con giúp ta thoát khỏi những lo toan, bộn bề của cuộc sống trưởng thành, để trở lại với những điều giản dị, chân thành.

“ Vì vậy, để sống tốt hơn đôi khi chúng ta phải học làm trẻ con trước khi học làm người lớn, tôi đã nghĩ như vậy khi ngồi cặm cụi gõ cuốn sách này…”

Chương "Cuối cùng là chuyến tàu không có người soát vé" không chỉ là một hành trình trở về ký ức, mà còn là một lời nhắc nhở rằng trong mỗi chúng ta đều có một đứa trẻ cần được yêu thương và bảo vệ. Cuốn sách chính là chiếc vé để bạn có thể thăm lại những ký ức tuổi thơ, nơi không có phán xét, chỉ có những khoảnh khắc đáng nhớ và những bài học cuộc sống sâu sắc. Trên chuyến tàu này, bạn có thể tự do khám phá những điều giản dị mà cuộc sống đã mang lại, gột rửa bụi bặm của thế giới người lớn và tìm lại niềm vui, hy vọng.

III. Cảm nhận về cuốn sách: 

Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ đã chạm đến những miền ký ức tưởng chừng đã ngủ quên trong mỗi người, gợi lên những cảm xúc vừa thân thuộc vừa man mác buồn. Đọc tác phẩm, ta như được quay lại với thời thơ bé hồn nhiên, nơi mà mọi thứ, dù nhỏ nhặt đến đâu, đều trở thành một cuộc phiêu lưu kỳ thú. Cuốn sách không chỉ đơn thuần kể lại những trò nghịch ngợm của trẻ con mà còn mở ra những góc nhìn sâu sắc về sự chuyển mình của con người từ trẻ thơ sang người lớn. Nó khiến ta nhận ra rằng, trong dòng chảy vội vã của cuộc sống, đôi khi điều quý giá nhất chính là khả năng tìm lại và trân trọng những niềm vui bé nhỏ trong quá khứ.

Một trong những điểm mạnh nổi bật của Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ là giọng văn gần gũi, mộc mạc, mang đậm hơi thở của cuộc sống hàng ngày. Nguyễn Nhật Ánh đã khéo léo đan cài sự hài hước vào từng chi tiết, khiến người đọc vừa mỉm cười thích thú vừa bồi hồi nhớ lại những kỷ niệm của riêng mình. Bên cạnh đó, tác phẩm còn truyền tải nhiều bài học tinh tế về gia đình, tình bạn và sự trưởng thành, mà không hề tạo cảm giác giáo điều.

Một điểm đặc biệt khác là cách tác giả xây dựng hình ảnh các nhân vật trẻ con vừa chân thực vừa đáng yêu. Những suy nghĩ ngây ngô, những trò nghịch ngợm của cu Mùi và đám bạn không chỉ làm câu chuyện trở nên sống động mà còn phản ánh sự ngây thơ, trong sáng của tuổi thơ – thứ mà chúng ta dần mất đi khi trưởng thành. Ngôn ngữ giản dị, gần gũi nhưng đầy cảm xúc của Nguyễn Nhật Ánh cũng là yếu tố quan trọng giúp cuốn sách để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người đọc.

Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ không chỉ là một cuốn sách về những ngày tháng êm đềm của tuổi nhỏ mà còn là lời nhắc nhở sâu sắc về ý nghĩa của ký ức và sự trưởng thành. Đọc tác phẩm, ta nhận ra rằng, dù thời gian có trôi qua, những gì thuộc về tuổi thơ sẽ mãi là một phần không thể phai nhòa trong tâm hồn mỗi người. Cuốn sách khép lại, nhưng dư âm của nó vẫn đọng lại mãi trong lòng, như một lời nhắn nhủ nhẹ nhàng: Dù trưởng thành với bao trách nhiệm và lo toan, hãy luôn giữ lại cho mình một góc nhỏ để trở về với những kỷ niệm tuổi thơ mỗi khi cần.

 

Tóm tắt bởi: Yên Thảo - Bookademy