[Tóm Tắt & Review Sách] "Đêm Trước Bình Minh": Đâu Là Giới Hạn Cho Những Tổn Thương Mà Con Người Phải Chịu Đựng?

Lư Tư Hạo nhà văn có tầm ảnh hưởng lớn của văn học hiện đại Trung Quốc với những áng văn chữa lành, rung động, gắn với những câu chuyện tuổi trẻ đầy nhiệt huyết của những cậu thanh thiếu niên lần đầu ngắm nhìn vẻ đẹp chân thực nhất của thế giới. Dưới ngòi bút của nhà văn, có những cuốn sách đã trở thành triết lý sống, cứu rỗi hàng trăm đứa trẻ lạc lối giữa đại dương đen. Trong Đêm Trước Bình Minh tác giả đã xây dựng lên một câu chuyện vừa hiện thực lại vừa hư ảo đan xen, lồng ghép lẫn nhau khiến người đọc buộc phải đắm mình trong từng câu chữ để cùng khóc cùng cười với nhân vật Trương Vũ Ngang. Câu chuyện của Trương Vũ Ngang được tác giả xây dựng một cách vô cùng khéo léo qua ngòi bút tài hoa, sáng tạo nhưng cũng rất gần gũi về những biến đổi tâm lý, sự vật vã, điên cuồng, giằng xé trong nội tâm khiến bạn đọc phải chú tâm "đào bới" từng tầng ý nghĩa của tác phẩm. Hơn hết, cuốn sách còn là những triết lý sống, nhân - sinh - quan đầy ý nghĩa mà nhà văn Lư Tư Hạo muốn nhắn gửi đến bạn đọc.

1. Giới thiệu tác giả, tác phẩm

Lư Tư Hạo là cây bút trẻ trong diễn đàn văn học Trung Quốc đồng thời anh được mệnh danh là “nam thần” tản văn được yêu thích nhất tại Trung Quốc. Lư Tư Hạo sinh năm 1991, tại thành phố Trương Gia Cảng, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. Năm 17 tuổi, anh xuất ngoại để theo học tại trường Đại học Quốc gia Australia. Sau khi tốt nghiệp Đại học, anh tiếp tục học lên và hoàn thành chương trình nghiên cứu sinh tại Đại học Tài chính Melbourne. Mặc dù không theo học chuyên văn và lựa chọn con đường viết văn chuyên nghiệp như các tác giả cùng thời, nhưng Lư Tư Hạo vẫn tạo được dấu ấn trong lòng người đọc với những tác phẩm của mình. Năm 2011, xuất bản tác phẩm đầu tay Nghĩ quá nhiều. Cuối năm 2015, lọt top 10 tác giả 9x đương đại nổi tiếng. Năm 2017, góp mặt trong top 3 Bảng xếp hạng các tác giả 9x nổi tiếng nhất. Đến nay, những tác phẩm của Lư Tư Hạo luôn là lựa chọn hàng đầu của những bạn trẻ. Điển hình như: Đợi Đi… Vết Thương Nào Rồi Cũng Lành; Dám Mơ Lớn! Đừng Hoài Phí Tuổi Trẻ; Trời Sinh Vụng Về, Hãy Bù Đắp Bằng Sự Kiên Trì; Đừng Cúi Đầu Mà Khóc Hãy Ngẩng Đầu Mà Đi; Đáp Án Của Thời Gian…

Xuất bản lần đầu vào tháng Tám năm 2021, cuốn sách đã đưa người đọc từ bất ngờ này đến bất ngờ khác, từ tức giận đến phải buộc lòng thừa nhận, từ ngỡ ngàng cho đến bàng hoàng không dám tin. Nhan đề của cuốn sách Đêm Trước Bình Minh lấy cảm hứng từ chính câu chuyện của nhân vật Trương Vũ Ngang. Trên một trang diễn đàn về sách tại Trung Quốc, có người từng cho rằng nhân vật Trương Vũ Ngang thực chất chính là nhà văn Lư Tư Hạo khi nhà văn phải đối mặt với áp lực rất lớn khi cuốn sách đầu tiên bị các nhà xuất bản lần lượt từ chối nhưng cũng có người cho rằng nhân vật Trương Vũ Ngang đơn thuần là nhân vật được sinh ra từ sự sáng tạo, tưởng tượng của tác giả trước hiện thực cuộc sống mà tác giả trải qua. Dù nhân vật Trương Vũ Ngang là ai đi chăng nữa, ta vẫn không thể phủ định những giá trị tích cực về nhân - sinh - quan mà tác giả muốn truyền tải đến bạn đọc qua cuốn sách.

Câu chuyện của Trương Vũ Ngang không chỉ dừng lại ở cuộc sống tù túng, bức ép ở bệnh viện tâm thần Khang Gia Lạc mà hơn hết đó còn là khát vọng tự do, sự mong cầu được tự lựa chọn cuộc sống mà bản thân mình mong ước. Lư Tư Hạo khéo léo phục dựng lên những nỗi đau, trăn trở của con người trong cuộc sống hiện tại khi áp lực công việc của người trưởng thành ngày càng lớn, họ phải chật vật trong những ước mơ, khát khao của bản thân, họ phải chấp nhận từ bỏ đi đứa trẻ bên trong mình để nhường chỗ cho những tối tắm, bẩn thỉu của cuộc sống, họ buộc phải thay đổi chính mình vì những điều mình căm ghét nhất. Cuốn sách là tấm gương phản chiếu cuộc sống lẩn quẩn của những con người trong thời kì hiện đại cùng những áp lực không lời liên tục dồn nén khiến họ rơi vào màn đêm tăm tối nhất.

Hơn hết, Đêm Trước Bình Minh còn là lời cảnh tỉnh của tác giả đến tất cả mọi người về việc lắng nghe những âm thanh của chính bản thân, hãy chăm sóc để ý đến đứa trẻ bên trong mỗi người, đừng bao giờ cho rằng những áp lực do công việc mang lại là điều mình xứng đáng phải chịu. Hãy luôn quan tâm đến cảm xúc, suy nghĩ, tiếng nói của chính mình và khi rơi vào màn đêm tăm tối nhất cũng đừng sợ hãi bởi sau màn đêm kinh khủng ấy chính là ánh bình minh bản thân vẫn đang chờ đợi. Đêm Trước Bình Minh thực chất chính là câu chuyện như thế.

2. Tóm tắt sách

Đêm Trước Bình Minh – Chỉ khi vượt qua được buổi đêm tối tăm nhất, cuộc sống của bạn mới trở nên rực rỡ sắc màu. Câu chuyện mở đầu với nhân vật Trương Vũ Ngang, một nhân viên văn phòng với những áp lực từ công việc của mình khiến anh "không tài nào ngủ tròn giấc, cứ đến mười một giờ đêm là cơn buồn ngủ trong anh lại lặn mất tăm, dù cố ép bản thân nằm xuống thì đầu óc anh vẫn tỉnh như sáo". Câu văn đã thể hiện rõ nét hoàn cảnh của nhân vật để từ đó làm nổi bật lên những áp lực, vất vả trong công việc của những người trưởng thành. Đặc biệt, cao trào của câu chuyện được nhà văn Lư Tư Hạo dẫn dắt thông qua khéo léo qua việc Trương Vũ Ngang tỉnh dậy vào buổi sáng sau đêm nhà cửa hỗn loạn vì bị khói thuốc hun đầy, nhận ra mình đang nằm ở một trung tâm trị liệu, bác sĩ xa lạ trước mắt chẩn đoán anh mắc chứng rối loạn cảm xúc giai đoạn hưng cảm.

"Đúng lúc này, anh chợt nghe tiếng động vang lên từ căn phòng bên cạnh, giống như ai đó đang đập đầu vào tường. Anh nhíu mày, cả người run lên, chỉ đành siết chặt tay phải và cắn chặt răng để giữ cho chúng không va vào nhau lập cập: Chắn chắn nơi đây không phải kiểu bệnh viện mà mình biết."

Trong thời gian sinh sống tại trung tâm điều trị, một người luôn sống lầm lũi, cô độc như Trương Vũ Ngang đã quen được vài người bạn mới: một thanh niên luôn theo đuổi chủ nghĩa lý tưởng nhưng bị hiện thực tàn khốc đánh bại, một đứa trẻ bị trói buộc bởi định kiến của gia đình và trường học, còn cả một cô gái từng mắc chứng rối loạn cuồng ăn.

"Khương Duệ không thể nắm bắt khoảng cách giữa mình và sự vật xung quanh. Dù cách đường phố một quãng xa song anh lại cảm thấy sao cô đang vượt qua ngay trước mặt, giây kế tiếp mình sẽ bị tông trúng. Những bộ phim điện ảnh và tin tức anh từng xem không ngừng lướt nhanh qua trong đầu." Câu văn giới thiệu về nhân vật Khương Duệ, là người mang trong mình tấn bi kịch về khát khao muốn theo đuổi đam mê, muốn trở thành đạo diện, muốn quay được một bộ phim thật xuất chúng. Lý tưởng thì luôn rất đẹp nhưng hiện thực lại như một cú đánh giáng xuống khiến Khương Duệ không kịp xoay sở chỉ có thể bị cha mẹ và xã hội ruồng bỏ vứt vào Khương Gia Lạc.

"Ban đầu bệnh của Trình Nhất Dũng chỉ ở mức độ nhẹ. Nói thế này cho dễ hiểu nhé, thằng bé có khả năng nhận thức, sự phát triển của cơ thể và năng lực tự lo cho mình không khác gì những đứa trẻ khác, chỉ không giỏi giao tiếp mà thôi. Nó không biết cách giao tiếp cơ bản cũng không hiểu ý ngoài lời của người khác nhưng rất thông minh, còn có thiên phú đáng kinh ngạc, tiếp xúc một thời gian thì cậu sẽ nhận ra thôi. Tuy cách nói chuyện của thằng bé khiến người khác cảm thấy thiếu lễ phép, đôi khi câu sau không ăn nhập gì với câu trước, nhưng đó cũng là vì lối sống suy nghĩ và cách biểu đạt của nó khác với chúng ta. Về bản chất, thằng bé là một đứa trẻ rất ngoan." Nhân vật quan trọng không kém trong cuốn sách chính là cậu bé Trình Nhất Dũng, chắc hẳn bạn sẽ nghĩ không biết giao tiếp là một chuyện rất bình thường nhưng đáng tiếc thay, cậu bé sinh ra trong một gia đình giàu có. Một đứa trẻ không biết giao tiếp, luôn chỉ thích một mình trong gia đình như thế sẽ trở thành một kẻ lập dị. Cậu bé được đưa vào viện tâm thần để tiến hành những phương thức chữa trị vội vã, tàn độc nhất theo mong muốn của cha mẹ để cậu bé trở thành "người bình thường". Tuy nhiên, cậu bé cũng chính là người khiến ta nuối tiếc nhất trong câu chuyện khi đến cuối cùng, Trình Nhất Dũng cũng không có được tự do mà mình mong muốn.

Kể từ ngày đặt chân tới nơi đây, Trương Vũ Ngang buộc phải đối diện với “căn bệnh rối loạn cảm xúc” và những ký ức đã qua, dần mở rộng trái tim khắc đầy những vết sẹo của bản thân, từ đó tìm ra cách thức để cuộc sống trở nên có ý nghĩa hơn. Cùng lúc ấy, tất cả những người mà anh gặp được cũng đang đứng trước sự lựa chọn của chính mình.
“Từ tận đáy lòng có một giọng nói cứ mãi chất vấn sự lựa chọn của tôi, trước kia tôi luôn phớt lờ, nhưng bây giờ quyết định đón nhận nó.”

Càng đi sâu vào cuốn sách, bạn đọc càng được cảm nhận rõ nét về những mâu thuẫn, những đau khổ của con người trước cuộc sống. Con người chỉ luôn đánh giá người khác thông qua thu nhập và địa vị của họ mà phớt lờ hết thảy những giá trị quý giá từ tâm hồn của bạn. Thế giới dường như đã đặt ra một khuôn mẫu cho tất cả mọi người, chỉ cần bạn khác biệt với những khuôn mẫu ấy thì bạn chẳng đáng một xu.

"Con đường trở thành chính mình luôn giăng đầy chông gai, những người từng chịu thương tổn sẽ vô thức sống khép kín, tưởng rằng làm vậy thì không phải chịu bất cứ tổn thương nào nữa, nhưng chính lựa chọn đó lại khiến bạn không thể có được tình yêu và trở thành chính mình. Trên đời này vẫn còn rất nhiều điều tốt đẹp, chúng ta nên dốc hết khả năng để gìn giữ chúng."

Dường như, chính nhân vật Trương Vũ Ngang cùng cho rằng, hành trình tìm kiếm chính bản thân mình thực chất mới chính là hành trình khó đi nhất. Anh chưa từng sống cho chính mình, kể cả khi còn ở bên ngoài hay đang ở trong Khương Lạc Gia, anh chưa từng thử tìm hiểu chính bản thân mình. Con người ta cũng như thế, khi bản thân từng trải qua những đau khổ thì chắc hẳn những vết xước vẫn còn lưu lại nhưng nó mãi mãi không phải lý do để ta trốn chạy khỏi bất kỳ tổn thương nào khác nữa, thay vì chạy trốn tại sao lại không thử đương đầu?

Cùng sống trong một thành phố nhưng cảnh sắc mỗi người nhìn thấy là khác nhau, có người ngẩng đầu lên chỉ thấy những tòa nhà cao tầng nhưng có người dù ngẩng đầu hay cúi cảnh sắc cũng chỉ toàn những bóng đêm bao quanh lấy họ. Ấy thế nhưng "Ai cũng có thể vượt qua “thời khắc đen tối” trong cuộc đời, chỉ cần học được cách chấp nhận bản thân, học cách quan tâm người khác từ đáy lòng, cảm nhận từng chút thiện ý và cùng nhau vững bước, dần dần ta sẽ tìm thấy sức mạnh, dũng cảm trở thành chính mình. Bởi vì tình cảm ấm áp có thể đánh bại những thờ ơ hờ hững, việc dám khẳng định bản thân đủ sức phá vỡ những định kiến phán xét bao lâu nay, cái tôi kiên định có thể chống lại muôn vàn điều ong tiếng ve."

Không nhưng thế, Đêm Trước Bình Minh còn là khao khát về một cuộc sống tự do, khi nhân vật Trương Vũ Ngang lựa chọn trốn ra khỏi bệnh viện tâm thần Khang Gia Lạc "Hãy bay về bầu trời của mi theo cách mà mi muốn".

Cuối cùng, cuốn sách kết thúc bằng cảnh Khương Duệ, Trương Vũ Ngang và Diệp Xán Nhiên thành công trốn ra khỏi viện tâm thần ngắm nhìn khung cảnh trước mắt. Ba người họ vai kề vai đứng lặng một hồi lâu.

"Mưa tạnh, mây đen đã tản đi, sắc trời dần từng sáng. Mặt trời dần lên tỏa ra sức sống mãnh liệt. Nắng ban mai chiếu xuống con đường núi sau trận mưa, phủ thêm sắc vàng cho nơi này, cây cối được nhuộm thành màu xanh non mơn mởn. Dãy núi như ẩn hiện phía xa, vài đám mây trắng lững lờ trôi trên nền trời lam nhạt, còn nhìn thấy cả những tia sáng chiếu xuống núi rừng xanh thẳm qua tầng mây mỏng."

 

 

3. Cảm nhận cá nhân

 

Có thể nói, Đêm Trước Bình Minh không còn đơn thuần là một câu chuyện mà hơn hết đó còn là triết lý nhân - sinh - quan sâu sắc của tác giả. Khép lại cuốn sách những dư âm, những vùng sáng động đậy vẫn luôn rục rịch muốn trào ra trong lòng mỗi người. Đối với tôi, cuốn sách là tiếng nói tha thiết của con người trước những ám ảnh, ngột ngạt của cuộc sống đồng thời cũng là những suy tư, trăn trở về cuộc sống của con người về câu hỏi: "Như thế nào mới là sống tốt?"

 

Điều tôi ấn tượng nhất trong tác phẩm hẳn phải kể đến cách tác giả xây dựng nhân vật Trương Vũ Ngang vừa gần gũi, quen thuộc lại rất đối hư ảo, khó tin. Toàn bộ cuốn sách được viết theo góc nhìn của nhân vật Trương Vũ Ngang nên khi phát hiện bản thân bị "ném" vào bệnh viện tâm thần, nhân vật liền sinh ra cảm giác hoài nghi, cho rằng mọi người đang muốn hại mình. Chắc hẳn, bạn cũng sẽ giống tôi! Khi đọc đến đây, tôi cũng rất hoài nghi và tức giận khi mọi người cho rằng Trương Vũ Ngang mắc bệnh, tôi chỉ đơn giản nghĩ rằng anh ta đơn thuần mất ngủ chứ chưa từng nghĩ anh ta lại thực sự bị kéo sâu xuống bóng tối đến như vậy. Có lẽ, đây chính là cái hay trong các kể chuyện của Lư Tư Hạo.

 

Cuốn sách giúp tôi nhận ra một vài điều trong cuộc sống rằng: tiêu chuẩn người khác đặt ra cho bạn chẳng bao giờ là đúng cả, đó chỉ là những bức tường chật hẹp, những nguyên tắc rập khuôn buộc mọi người phải gương theo. Vì thế, chỉ cần bạn khác biệt bạn liền bị gạt ra khỏi đồng loại của mình. Thật hài hước làm sao, con người ta từ bao giờ lại được định nghĩa như thế, đời người chỉ sống có một lần, toàn bộ khát khao và tuyệt vọng đều chỉ tồn tại trong một kiếp đời duy nhất. Bạn muốn sống như thế nào thì hãy cứ sống như thế!

 

Mỗi người sẽ phải trải qua những năm tháng đau đớn, gian khổ nhất. Những năm tháng mà bạn cho rằng biến mất có khi còn hạnh phúc hơn, có những ngày ngồi trong phòng bạn còn chẳng nghe nổi tiếng chim hót ngoài của số, ánh sáng từ ngày mai mang lại. Nhưng thế thì sao chứ, càng trải qua đau đớn kéo dài thì đón chờ bạn càng là một tương lai tươi sáng.

 

  

 

Tóm tắt bởi: Phương Thảo – Bookademy.