[Tóm Tắt & Review Sách] “Tôi Học Đại Học”: Hạt Giống Nghị Lực Nảy Mầm Từ Gian Khó

Có những con người trên đời như những hạt giống nhỏ bé, dù bị vùi sâu dưới lớp đất khô cằn của nghịch cảnh, vẫn nảy mầm vươn lên, mạnh mẽ đón ánh mặt trời. Nguyễn Ngọc Ký – người thầy không tay nhưng đầy nghị lực – chính là một trong những hạt giống kiên cường ấy. Cuốn tự truyện Tôi Học Đại Học không chỉ kể về hành trình vượt qua giới hạn thể chất, mà còn là câu chuyện đầy cảm hứng về khát khao học tập và ý chí không ngừng nghỉ. Khi đôi tay không còn là công cụ, Nguyễn Ngọc Ký đã biến đôi chân thành phương tiện để chinh phục giấc mơ tri thức, để từ đó, ông viết nên câu chuyện về một cuộc đời vượt khó và đầy phi thường.

I/ Sơ Lược Về Tác Giả

Nguyễn Ngọc Ký là một nhà giáo, nhà văn đặc biệt của nền văn học Việt Nam, được biết đến với nghị lực phi thường trong cuộc sống. Sinh năm 1947 tại Nam Định, ông trải qua một tuổi thơ gian khó khi bị liệt cả hai tay từ năm 4 tuổi do một cơn bệnh. Tuy nhiên, bất chấp nghịch cảnh, ông không từ bỏ ước mơ học tập, kiên trì luyện viết bằng chân và trở thành biểu tượng của lòng kiên trì và ý chí vươn lên.

Nguyễn Ngọc Ký bắt đầu viết bằng chân từ khi còn nhỏ và dần trở thành người đầu tiên bị liệt hai tay mà tốt nghiệp đại học tại Việt Nam. Ông đã cống hiến cả cuộc đời cho sự nghiệp giáo dục và truyền cảm hứng cho hàng triệu người bằng câu chuyện của mình. Với tinh thần vượt khó, ông đã nhận được nhiều giải thưởng danh giá và được phong tặng danh hiệu Nhà giáo ưu tú vào năm 1992.

Ngoài sự nghiệp giáo dục, Nguyễn Ngọc Ký còn là một tác giả có nhiều tác phẩm có giá trị, đặc biệt là những cuốn tự truyện như Tôi Đi Học và Tôi Học Đại Học. Những tác phẩm của ông không chỉ ghi lại hành trình học tập mà còn là lời tri ân với cuộc đời, là nguồn cảm hứng bất tận cho những ai đang tìm kiếm sức mạnh vượt qua thử thách.

II/ Tác Phẩm

Trong Tôi Học Đại Học, Nguyễn Ngọc Ký đã dệt nên một bức tranh cuộc đời với những gam màu sáng tối, không chỉ tái hiện hành trình học tập của một con người khuyết tật mà còn là hành trình đi tìm sức mạnh nội tại, vượt lên nghịch cảnh. Tác phẩm mở đầu bằng những năm tháng tuổi thơ đầy khó khăn của ông, khi cơ thể ông không còn khả năng dùng đôi tay – công cụ tưởng chừng không thể thay thế của con người. Nhưng chính trong hoàn cảnh ấy, tác giả đã tìm thấy trong bản thân sức mạnh vô hình: ý chí.

Những trang sách khắc họa từng bước tiến của Nguyễn Ngọc Ký, từ việc rèn luyện viết bằng chân cho đến khi bước chân vào giảng đường đại học – nơi ông không chỉ đối mặt với thách thức học thuật mà còn phải chiến đấu với những định kiến của xã hội. Cuốn sách thấm đẫm nỗi khắc khoải và sự bền bỉ của một người trẻ, khao khát chiếm lĩnh tri thức, khao khát khẳng định giá trị của mình trong một thế giới mà sự hoàn hảo về thể chất dường như đã trở thành một chuẩn mực vô hình.

Không chỉ dừng lại ở những câu chuyện đời thường, Tôi Học Đại Học còn là một lời khẳng định sâu sắc: chính nghị lực và ý chí của con người mới là vũ khí mạnh mẽ nhất, đánh bại mọi giới hạn. Nguyễn Ngọc Ký không chỉ học đại học, mà còn học cách yêu thương bản thân, học cách sống với nghị lực phi thường. Đó là hành trình tìm kiếm bản ngã và chứng minh rằng con người có thể vượt qua mọi giới hạn, nếu ta không ngừng cố gắng và không ngừng tin tưởng vào bản thân mình.

Nghị Lực Từ Những Bước Chân Đầu Tiên

Nguyễn Ngọc Ký mở đầu cuộc hành trình của mình bằng những năm tháng khốn khó khi phải đối diện với sự thật rằng mình không còn đôi tay để sử dụng. Tuy nhiên, điều này không khiến ông chùn bước, mà ngược lại, đã thổi bùng lên khát vọng chinh phục cuộc sống qua đôi chân của mình. Từ những bài học vỡ lòng đến cách tập viết bằng chân, Nguyễn Ngọc Ký đã bắt đầu xây dựng một hành trình vượt khó đầy kiên cường.

“Khi tay không còn là công cụ, tôi tự nhủ rằng đôi chân sẽ trở thành đôi tay mới của mình.”

Trong tình huống tưởng như vô vọng, ông không chấp nhận sự đầu hàng mà tìm cách để tiếp tục hành trình học tập và sinh hoạt bằng đôi chân. Hành động này thể hiện một tinh thần tự chủ mạnh mẽ, không chịu khuất phục trước hoàn cảnh. Đây chính là minh chứng hùng hồn cho việc con người có khả năng thích nghi vô hạn trước khó khăn và nghịch cảnh.

Sâu xa hơn, câu nói còn là một bài học về khả năng vượt qua giới hạn bản thân. Khi đối diện với những giới hạn, không chỉ về thể chất mà cả về tinh thần, việc không từ bỏ và tìm kiếm giải pháp thay thế là chìa khóa giúp con người tiếp tục tiến về phía trước. Thay vì nhìn nhận đôi tay bị liệt như một sự mất mát không thể cứu vãn, Nguyễn Ngọc Ký đã tự “tái sinh” khả năng của mình qua đôi chân. Điều này nhấn mạnh rằng giới hạn không phải là điều kiện cố định mà con người có thể vượt qua nếu có đủ ý chí và nghị lực.

“Không có gì khó khăn hơn việc học viết bằng chân, nhưng cũng không có gì khiến tôi tự hào hơn mỗi khi nhìn vào những dòng chữ đầu tiên của mình.”

Nguyễn Ngọc Ký là một người có tính thách thức và nỗ lực phi thường khi phải học viết bằng chân. Với hầu hết mọi người, đôi tay là công cụ chính để thực hiện các hoạt động cơ bản như viết, cầm nắm. Nhưng với Nguyễn Ngọc Ký, đôi chân – bộ phận không được thiết kế để viết – phải trở thành phương tiện thay thế. Việc “học viết bằng chân” trở thành biểu tượng cho việc vượt qua những giới hạn tự nhiên của con người. Từ một người mất khả năng dùng tay, ông đã kiên nhẫn rèn luyện cho đôi chân sự khéo léo để thực hiện công việc mà ít ai có thể tưởng tượng được. Điều này cho thấy rằng, những thử thách lớn nhất thường đến từ những việc tưởng như rất đỗi bình thường nhưng lại trở thành một cuộc chiến gian khó khi con người mất đi những khả năng tự nhiên của mình.

Điểm đáng chú ý là, dù nhận thức rõ sự khó khăn, ông vẫn chọn đối mặt và chinh phục nó thay vì đầu hàng. Ở đây, bài học lớn về lòng quyết tâm hiện rõ. Khó khăn trong việc học viết bằng chân không chỉ đòi hỏi sự cố gắng về thể chất, mà còn là một thử thách tinh thần khủng khiếp. Chúng ta có thể hình dung cảnh tượng một đứa trẻ không tay ngồi hàng giờ để rèn từng nét chữ bằng chân – mỗi nét vẽ đều đòi hỏi sự tập trung, đau đớn, và quyết tâm vượt qua sự bất lực của cơ thể. Tuy nhiên, chính trong quá trình vượt qua những trở ngại ấy, ông đã dần xây dựng nên lòng tự tin và niềm tự hào cho bản thân.

Phần sau của câu nói – “không có gì khiến tôi tự hào hơn mỗi khi nhìn vào những dòng chữ đầu tiên của mình” – nhấn mạnh cảm giác thành tựu cá nhân mà Nguyễn Ngọc Ký có được từ những nỗ lực phi thường ấy. Những dòng chữ đầu tiên, dù có thể vụng về, không hoàn hảo, nhưng chính là kết quả của sự cố gắng bền bỉ và chiến thắng nghịch cảnh. Ở đây, niềm tự hào không chỉ đến từ kết quả, mà còn từ quá trình mà ông đã trải qua. Với mỗi người, việc học viết có thể là một điều dễ dàng và nhanh chóng, nhưng với ông, đó là hành trình vất vả và gian nan. Thành công của ông không chỉ nằm ở việc viết ra được những con chữ, mà còn ở khả năng tự biến đổi và thích ứng với hoàn cảnh.

“Mỗi lần ngã xuống là một lần tôi phải đứng dậy mạnh mẽ hơn, bởi vì không ai khác có thể giúp tôi, ngoài chính bản thân tôi.”

Khi Nguyễn Ngọc Ký nói rằng “không ai khác có thể giúp tôi, ngoài chính bản thân tôi,” ông muốn khẳng định rằng, dù hoàn cảnh có khó khăn đến đâu, con người phải tự đứng lên bằng sức mạnh của mình. Trong hành trình của mỗi cá nhân, những thất bại, ngã gục là điều không thể tránh khỏi. Nhưng mỗi lần ngã xuống, thay vì phụ thuộc vào sự giúp đỡ của người khác, ông lựa chọn dựa vào sức mạnh tinh thần bên trong để đứng dậy và tiếp tục đi. Điều này cho thấy rằng, sự giúp đỡ từ bên ngoài chỉ là tạm thời, còn việc thay đổi cuộc sống và số phận của mình hoàn toàn phụ thuộc vào ý chí và nghị lực cá nhân.

“Ngã xuống” không chỉ là sự thất bại hay khó khăn trong cuộc sống mà còn là những khoảnh khắc mà con người phải đối mặt với giới hạn của bản thân. Mỗi lần ngã là một lần ta nhìn thấy điểm yếu của chính mình, nhưng việc “đứng dậy mạnh mẽ hơn” là quá trình học hỏi và trưởng thành sau mỗi thất bại. Con người, trong hành trình vượt qua nghịch cảnh, không chỉ hồi phục từ chỗ ngã, mà còn phát triển thêm sức mạnh mới, từ đó có thể đối mặt với những thách thức lớn hơn trong tương lai. Giống như một cây non bị gió bão đánh ngã, nếu nó tiếp tục vươn lên, nó sẽ trở nên cứng cáp và bền bỉ hơn.

Những Ngày Tháng Trên Giảng Đường

Khi đã vượt qua những thử thách ban đầu, Nguyễn Ngọc Ký tiến xa hơn với ước mơ vào đại học. Đây là quãng thời gian mà ông không chỉ phải học để hiểu kiến thức mà còn phải học cách đối diện với những khó khăn của cuộc sống đại học. Từ việc ghi chép, làm bài, đến những rào cản về thể chất và tinh thần, tất cả đều là thử thách mà ông phải vượt qua bằng ý chí sắt đá và sự kiên trì.

“Không chỉ học kiến thức, tôi học cách đối mặt với mọi thứ, từ ánh mắt tò mò đến những câu nói đầy hoài nghi về khả năng của mình.”

Với hoàn cảnh đặc biệt của Nguyễn Ngọc Ký, ông không chỉ phải vượt qua những thử thách trong việc học hành khi không có tay, mà còn phải đối diện với sự kỳ thị và hoài nghi của xã hội. Những “ánh mắt tò mò” và “câu nói hoài nghi” là biểu hiện rõ rệt của sự nghi ngờ, định kiến từ người ngoài đối với khả năng và tiềm năng của ông. Điều này tạo ra một áp lực vô hình khiến quá trình học tập trở nên khó khăn hơn, bởi ông không chỉ học để vượt qua giới hạn bản thân, mà còn phải chứng minh rằng những giới hạn đó không thể ngăn cản được sự quyết tâm của mình.

Bên cạnh đó, câu văn ấy còn phản ánh một triết lý sống tích cực, đó là không để ngoại cảnh ảnh hưởng đến sự phát triển cá nhân. Những định kiến từ người khác không thể thay đổi được sự thật rằng ông có thể học hỏi và tiến bộ. Chính điều này đã khẳng định một bài học quan trọng rằng, thành công không đến từ việc chứng minh cho người khác thấy, mà đến từ sự nỗ lực không ngừng nghỉ của bản thân để vươn lên, dù có bị phán xét hay hoài nghi.

“Giảng đường đại học là nơi thử thách ý chí nhiều hơn bất cứ nơi nào khác. Nhưng cũng chính nơi đây, tôi tìm thấy sự tự do trong việc học hỏi và khám phá bản thân.”

Nếu như ở bậc phổ thông, người học còn dựa nhiều vào sự dẫn dắt của thầy cô và sự hỗ trợ từ gia đình, thì tại đại học, con người phải đối diện với sự tự do và áp lực trong học tập. Chính sự tự do ấy đã đặt ra những thử thách lớn về tính kỷ luật, ý chí kiên định, và năng lực tự học. Đối với Nguyễn Ngọc Ký, người phải đối mặt với nhiều khó khăn thể chất hơn người khác, mỗi ngày tại giảng đường không chỉ là một hành trình học tập kiến thức mà còn là hành trình vượt qua những giới hạn cá nhân, khẳng định năng lực bản thân trong một môi trường đầy cạnh tranh và áp lực.

Tuy nhiên, điều đặc biệt ở đây là sự tự do trong học hỏi. Môi trường đại học mở ra không gian rộng lớn cho sự sáng tạo và khám phá. Sinh viên không chỉ được tiếp cận với kiến thức chuyên ngành mà còn có cơ hội mở rộng tầm nhìn về các lĩnh vực khác nhau, từ đó định hình quan điểm và triết lý sống của riêng mình. Nguyễn Ngọc Ký đã nhận ra rằng, mặc dù đại học là một nơi khắc nghiệt, nhưng chính tại đây, ông được khám phá bản thân một cách sâu sắc nhất. Sự tự do trong việc học tập và khám phá không chỉ giúp ông vượt qua giới hạn của mình mà còn giúp ông trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình, một con người có ý chí mạnh mẽ, dám đối mặt với thử thách và biết nắm bắt cơ hội.

“Dù đôi chân có đau nhức, tôi vẫn không cho phép mình bỏ cuộc, bởi vì mỗi trang sách là một bước tiến gần hơn đến ước mơ của tôi.”

Trong hoàn cảnh mất khả năng sử dụng đôi tay, việc viết lách không chỉ là một thử thách về mặt thể chất, mà còn là cuộc chiến về tinh thần. Học cách viết bằng chân không chỉ đơn giản là rèn luyện một kỹ năng, mà là hành động khẳng định quyền kiểm soát của Ký đối với cuộc sống của mình. Qua mỗi nét chữ, ông đã dần khẳng định rằng mình có thể điều khiển số phận, không phải bằng những điều kiện tự nhiên sẵn có, mà bằng sự quyết tâm và kiên trì không mệt mỏi.

Câu nói này còn truyền tải một triết lý sâu xa hơn: tri thức không chỉ là phương tiện để con người tiến lên phía trước, mà còn là cách để mỗi cá nhân tự nắm bắt và định hướng cuộc đời mình. Việc viết, đối với ông, không chỉ là một hoạt động mang tính kỹ thuật, mà là phương tiện giúp ông tự chủ, tự tạo dựng con đường riêng trong cuộc sống. Trong bối cảnh này, việc học không chỉ là quá trình tiếp thu kiến thức, mà còn là quá trình tìm kiếm bản thân, định hình con đường và lý tưởng sống.

Trái Ngọt Của Nghị Lực

Sau những năm tháng đầy gian truân, Nguyễn Ngọc Ký đã chứng minh rằng sự kiên trì và ý chí có thể chiến thắng mọi khó khăn. Tốt nghiệp đại học là bước ngoặt lớn trong cuộc đời ông, mở ra một hành trình mới với nhiều cống hiến cho xã hội. Qua cuốn sách này, ông không chỉ kể lại câu chuyện cá nhân mà còn gửi gắm thông điệp về lòng kiên nhẫn, sự quyết tâm và giá trị của việc theo đuổi tri thức.

“Thành công không nằm ở việc tôi làm được điều gì lớn lao, mà nằm ở việc tôi chưa bao giờ từ bỏ niềm tin vào chính mình.”

Xã hội thường định nghĩa thành công qua những thành tựu to lớn, qua những cột mốc hoặc kết quả mà một người đạt được. Tuy nhiên, với Nguyễn Ngọc Ký, thành công không phải là điều gì quá vĩ đại về mặt hình thức. Thành công của ông không đo lường bằng những giải thưởng hay danh hiệu, mà là khả năng kiên trì giữ vững niềm tin vào bản thân trong suốt hành trình vượt qua nghịch cảnh, và niềm tin nội tại chính là một yếu tố quan trọng trong mọi hành trình chinh phục. Niềm tin vào bản thân chính là nguồn sức mạnh giúp mỗi người đứng vững trước khó khăn, duy trì động lực khi mọi thứ xung quanh đều có vẻ không thuận lợi. Đối với Nguyễn Ngọc Ký, người không có đôi tay và phải dùng chân để viết, niềm tin vào chính mình chính là điểm tựa duy nhất, là lý do ông tiếp tục cố gắng. Thành công thực sự đối với ông không chỉ nằm ở việc ông trở thành một nhà giáo hay nhà văn nổi tiếng, mà nằm ở việc ông chưa bao giờ từ bỏ ý chí và niềm tin rằng mình có thể vượt qua nghịch cảnh. Chính vì vậy, thành công là cả một quá trình, chẳng phải kết quả.

“Đại học không phải là điểm đến, mà là hành trình khám phá bản thân, và tôi đã tìm thấy giá trị thật sự của cuộc sống qua từng trang sách, từng bài giảng.”

Câu văn đã khẳng định được rằng giáo dục đại học không chỉ là một giai đoạn để đạt được bằng cấp, mà là hành trình để khám phá chính mình và tìm ra giá trị sâu xa của cuộc sống. Hành trình đó không chỉ dừng lại ở kiến thức, mà còn giúp mỗi người phát triển toàn diện cả về tinh thần lẫn nhân cách. Từng trang sách, từng bài giảng không chỉ cung cấp thông tin mà còn là nguồn lực để nuôi dưỡng tâm hồn, giúp con người trưởng thành và sẵn sàng đối mặt với những thử thách lớn hơn trong cuộc đời.

III/ Cảm Nhận Cá Nhân

Tôi Học Đại Học của Nguyễn Ngọc Ký không chỉ là một cuốn tự truyện về nghị lực mà còn là một minh chứng cho sức mạnh của con người trước nghịch cảnh. Với những chi tiết sống động, tác phẩm khắc họa chân thực hành trình vượt khó của tác giả, từ lúc phải học viết bằng chân đến khi bước vào giảng đường đại học. Tuy nhiên, điều đáng chú ý không nằm ở sự kiện đơn thuần, mà là ở cách Nguyễn Ngọc Ký truyền tải tinh thần kiên trì, không lùi bước trước thử thách. Cuốn sách mang lại một cái nhìn rõ ràng về sự khác biệt giữa giới hạn thể chất và sức mạnh tinh thần. Chính ở điểm này, ông không chỉ nói về bản thân mình, mà còn gửi đến người đọc một thông điệp rằng mọi người đều có thể vượt qua khó khăn nếu họ có ý chí và niềm tin vào giá trị của giáo dục.

Về mặt văn chương, tác phẩm được viết bằng lối kể chuyện gần gũi, giản dị nhưng chân thành. Điều này tạo nên sự kết nối tự nhiên với người đọc, giúp họ dễ dàng cảm nhận và đồng cảm với những khó khăn mà tác giả đã trải qua. Tuy nhiên, với một số độc giả, câu chuyện có thể đôi lúc lặp lại cảm giác về sự gian khổ, thiếu những điểm nhấn đột phá về mặt cốt truyện. Nhưng đây cũng có thể là chủ đích của Nguyễn Ngọc Ký, khi muốn nhấn mạnh vào hành trình dài đầy thử thách và sự bền bỉ. Nhìn chung, Tôi Học Đại Học không chỉ là câu chuyện cá nhân của một người, mà là biểu tượng cho lòng quyết tâm vượt qua nghịch cảnh, có ý nghĩa truyền cảm hứng sâu sắc đến tất cả những ai đang đối mặt với khó khăn trong cuộc sống.

Tóm tắt bởi: Minh Thư- Bookademy

Hình ảnh: Minh Thư